شکلگیری یک انحراف بزرگ دیگر در اصل «44»
سهامی که طبق مصوبه هیات واگذاری آگهی، رقابت شده و خریداران بابت خریداری آن دارایی خود را نقد کرده و سه درصد وجه معامله را واریز کردند، چرا باید در نهایت به صندوق فولاد منتقل شود؟ آیا این در تعارض با اهداف خصوصیسازی نیست؟ این یکی از چندین اعتراضی بود که روز گذشته بعد از آنکه اعلام گردید 53 درصد ذوبآهن به صندوق بازنشستگی فولاد منتقل شد و صندوق فولاد نیز به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی رسید از سوی فعالان بازار سرمایه اعلام شد و جنجال زیادی را به وجود آورد که باید منتظر روزهای آینده و واکنش بازار سرمایه و سهامداران ماند. آنطور که اوضاع نشان میدهد باز هم بوی یک توطئه شوم اقتصادی به مشام میرسد و در این بین باز هم اصل «44» قربانی بزرگی است که هر زمان مسوولان اراده کنند به راحتی آن را برای اهداف خود ذبح میکنند. حال قربانی جدید مشخص شده است. 53 درصد سهام شرکت فولادی ذوبآهن اصفهان که پیش از این در سال 91 قرار بود در بسته واگذاریهای بزرگ اصل «44» در مسیر خصوصیسازی قرار گیرد اما با یک تصمیم غافلگیرکننده در دو مرحله ابتدا سر از سبد سهام صندوق بازنشستگی فولاد درآورد و در مرحله بعد صندوق فولاد نیز به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی منتقل شد تا یک انحراف تمامعیار در روز روشن و در حضور دیدگان سهامداران متعجب و انگشت به دهان شکل بگیرد و این شرکت دولتی ، دولتی باقی بماند. جالب آنکه در اینگونه مواقع نه مسوولی در دسترس قرار میگیرد که بتوان از آن دلایل اینگونه تصمیمسازیهای خلق الساعه را پرسید و نه از هدایت گران اینگونه برنامهها خبری میشود. به هر ترتیب واقعبینانه باید گفت این اتفاق یک دور زدن بزرگ قانون در ابعاد اقتصاد ملی است که مشخص نسیت چه افرادی و با چه نیتی در پشت آن قرار دارد. البته با کمی هوشمندی ساده میتوان حدس زد که اصل داستان چیست که در شرایط فعلی نمیتوان به صورت مستقیم به آن اشاره کرد.
منبع :
شاید آن زمان که در سال 1345 و به درخواست دولت ایران، یک کارشناس هلندی و شخصی بلژیکی به نام «وان لوترفلد» درباره تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسیهایی انجام دادند و طرح قانونی تاسیس و اساسنامه آن را نیز تهیه کردند اگر دوراندیش بودند و از همان ابتدا که بورس تهران، با ورود سهام دو شرکت «بانک صنعت و معدن و نفت پارس» آغاز به کار کرد به فکر خرید سهام این دو شرکت بودند یا در حداقل طی 11 سال بعد آن یعنی تا سال ۱۳۵۷، که تعداد شرکتها و موسسههای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از شش بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶/۲ میلیارد ریال به ۱۰۵ شرکت با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال افزایش یافت با حداقل سرمایه در بورس ایران به معامله سهام میپرداختند تا به امروز علاوه بر اینکه با سود و زیانهای متفاوتی روبهرو میشدند، میتوانستند در روز تاریخی بورس ایران در کنار سرمایهگذاران کشورمان به جشن و پایکوبی بپردازند چراکه 5 مهر 1391 برای سهامداران در تالار شیشهای ایران به یک روز خاص تبدیل شده است. علت این رویداد نیز به دو عدد شگفتانگیز «692 و 28132» مربوط میشود. این دو عدد روز گذشته در بورس اوراق بهادار چشمهای زیادی را حتی از حدقه درآورد از کارشناسان تا سرمایهگذارانی که در روزهای گذشته نیز شاهد صعودهای ادامهدار شاخص کل و افزایش بازدهی سهمها بودند اما در اولین چهارشنبه مهرماه پاییز شاخص کل معاملات با همراهی شرکتهای فولادی و فلزی و شرکتهای ملی مس، فولاد مبارکه، سرمایهگذاری غدیر، چادرملو، گلگهر، فولاد خوزستان، پالایشگاه بندرعباس، نفت وگاز پارسیان، توسعه معادن و فلزات، بانک پاسارگاد، بانک اقتصاد نوین که بیشترین تاثیر مثبت را در شاخص بورس گذاشتند باعث شدند تا این نماگر که نشاندهنده اوضاع کلی بورس و قیمت سهمها و البته نمایی از وضعیت معاملات است برای نخستینبار از روز تاسیس خود وارد کانال 28 هزار واحد شد و حتی 132 واحد نیز از این مرز بالاتر رفت.
شاخص بورس برای اولینبار در سال 91 به دلیل افزایش قیمت سهام شرکتها در روز 27 فروردین ماه بعد از انتشار اولیه نتیجه مذاکرات 1+5 ، وارد کانال 27 هزار واحدی شد اما در این رقم دوام نیاورد و به دلیل ابهامات سیاسی و اقتصادی دومین ماه سال را در انتظار و رکود سپری کرد. این متغیر مهم با احتمال آرامش سیاسی رشد کرد و در روز سوم خردادماه بار دیگر توانست وارد کانال 27 هزار واحدی شود اما در ماههای تیر و مرداد به اوج رکود خود رسید و حتی وارد کانال 23 هزار واحدی شد با این حال رشد بورس بار دیگر از 21 مردادماه شروع شد و تالار شیشهای با انتشار اخبار سیاسی و اقتصادی دوباره رونق گرفت و توانست خود را از ناامیدی و رخوت نجات دهد تا جایی که در روز 24 مردادماه مهمترین متغیر بازار سرمایه از کانال 23 هزار واحد نجات پیدا کرد و وارد کانال 24 هزار واحدی شد. دماسنج بازار سرمایه در روز 13 شهریور وارد کانال 25 هزار واحدی شد و در روز 25 شهریور به راحتی خط مقاومت 26 هزار واحدی را شکست؛ این متغیر در روز دوم مهرماه وارد کانال 27 هزار واحدی شد اما ادامه رشد قیمتها در بورس تهران و حاکم شدن جو مثبت در بازار تا جایی پیش رفت که دماسنج بازار سرمایه در معاملات روز چهارم مهرماه با 395 واحد رشد به رقم 27 هزار و 440 واحد رسید و رکورد جدیدی را به ثبت رساند اما رکوردشکنی بورس متوقف نشد و روز گذشته مهمترین متغیر بازار بزرگترین رشد خود را تجربه کرد و با اقتدار وارد کانال 28 هزار واحدی شد.
منبع :
اگر سال 1387 را نقطه عطف تاریخ بورسهای کشور بدانیم از این منظر که
در این سال بازار خارج از بورس ایران یا همان فرابورس موجودیت پیدا کرد مهرماه
سال 1391 یعنی حدود چهار سال پس از آغاز فعالیتهای این نهاد مالی را باید آغاز
دگردیسی این بازار دانست چرا که مصطفی امیدقائمی معمار OTC پس از ماهها اصرار و تلاش برای کنارهگیری از سمت مدیرعاملی این
شرکت سرانجام بر اساس آخرین خبرها قصد خداحافظی از فرابورس را دارد.وی
درحالی تصمیم به خداحافظی از مدیریت فرابورس گرفته است که ظاهرا جلسات متعدد هیاتمدیره
جدید با مدیر عامل فرابورس و حتی ورود علی صالحآبادی برای جلب نظر وی موثر واقع
نشده است.
امیدقائمی
که با تلاشهای مستمر و ارتباطات خود توانست سومین بورس کشور را از نقطه صفر راهاندازی
کند (که تنها با شرکتهایی به تعداد انگشتان یک دست، شروع به فعالیت کرد) در چهار
سال فعالیت خود، فرابورس را به جایی رساند که در حال حاضر تعداد شرکتهای فعال در
آن به مرز 50 شرکت رسیده است و حجم قابل توجهای از مجموع معاملات بازار سرمایه را
به خود اختصاص داده است.این
نهاد مالی با هدف ایجاد بازاری کارآمد، منصفانه و شفاف، تمهیدات و بسترسازی لازم
را در زمینه انتشار سریع و عادلانه اطلاعات با همکاری سازمان بورس اوراق بهادار
انجام داده تا صاحبان سرمایه با آگاهی و شناخت بیشتر در خصوص انواع اوراق بهادار،
درجات ریسک و سایر شاخصههای مهم سرمایهگذاری در این بازار اقدام کنند.
نگاهی به روند معاملات و
پذیرش شرکتها در فرابورس از همان ابتدا با استقبال چشمگیری مواجه شد. تنها از
ابتدای سال 89 و در طول 144 روز فعالیت حجم معاملات فرابورس بیش از 1700 میلیارد
تومان بود و تعداد سه میلیارد و 842 میلیون سهم و اوراق مشارکت مبادله شد. در سویی
دیگر نیز در دو سال اخیر به خوبی توانست در بین اهالی بازار سرمایه و شرکتهای سطح
پایین از لحاظ سرمایه و البته با شفافیت کمتر که توان ورود به بورس اوراق بهادار
را از لحاظ قانونی نداشتند جایگاه قابل اعتنایی را کسب کند و حتی عرضههایی را تجربه
کرد که بعضا سهامداران بورس اوراق بهادار را نیز به سوی خود کشاند. رساندن ارزش
بازار فرابورس به 35 هزار میلیارد تومان، راهاندازی بازار سهام فرابورس و انجام
معاملات سهام بیش از 40 شرکت در آن، ایجاد بستر مناسب و شفاف برای خصوصی سازی و
اجرای اصل «44» با حمایت وزیر اقتصاد، راهاندازی بازار پذیرهنویسی برای شرکتهای
سهامی عام و سایر اوراق بهادار، ایجاد بازار عرضه شرکتهای سهامی خاص، ایجاد بازار
دست دوم اوراق مشارکت و گواهی سپرده، پذیره نویسی اوراق صوکوک به عنوان نخستین
ابزار اوراق بهادار اسلامی، ایجاد بازار پایه در راستای برنامه پنجم توسعه و
معاملات سهام بیش از 80 شرکت در آن، راهاندازی بازار دست دوم امتیاز تسهیلات مسکن
که سبب کاهش50 درصدی قیمت و شفافیت معاملات وام مسکن شد، خانهدار شدن بیش از یکصد
هزار نفر از طریق بازار سهام، ساماندهی بازار اولیه سهام، پیگیری برای حل مشکل
سهامداران بانکهای آرین و آریا و تات از اقدامات وی در دوران مدیرعاملی فرابورس
به حساب میآید. در پی کنارهگیری امید قائمی از سمت مدیر عاملی فرابورس، مدیران
ارشد حوزه نفت و انرژی بر آن شدند تا سکان یکی از بزرگترین هلدینگهای نفت و
انرژی را به وی بسپارند.
درباره گزینههای جانشینی مصطفی امیدقائمی، مدیرعامل فرابورس گمانهزنیها از این حکایت دارد که محمود خواجهنصیر، رییس اداره امور بورس و بازارها، بهروز زارع، مدیرعامل تامین سرمایه سپهر، عشقینژاد مدیرعامل کارگزاری کارآفرین و علی اسلامی بیدگلی فعال و کارشناس قدیمی بازار سرمایه شانس حضور در سمت جانشینی مدیرعامل فرابورس را دارند. اما چون در کشور ما همیشه تصمیمهای پشت پرده حرف اول و آخر را میزند هیچ بعید نیست که گزینهای به عنوان مدیرعامل این نهاد مالی تعیین شود که خیلیها را به تعجب وادارد. به هر ترتیب آنچه که اهمیت دارد این نکته است که مدیرعامل بعدی فرابورس مسوولیت خیلی سنگینی را از هر جهت بر عهده خواهد گرفت و به نوعی وی باید هم از اعتبار گذشته فرابورس با عملکرد خود دفاع کند هم به فکر توسعه کیفی و کمی این بازار خارج از بورس بپردازد. بر همین اساس سکانداری این نهاد بر عهده هر شخصی نمیتواند باشد و بهتر است تا تصمیمگیران در انتخاب خود به کلیت و مسایل حاشیهای نیز توجه کنند و مدیری را برای این سمت برگزینند که بتواند با فعالیتهای خود میراث معمار فرابورس را به خوبی حفظ کند.
منبع :