منشا بحران سیستم معاملات بورس کجاست؟

مدیریت ناکارآمد یا تحریم‌ها

داستان از جایی آغاز شد که با عمیق‌تر شدن معاملات بورس، ارزش بازار و حجم معاملات بیشتر شد و شاخص‌ها مرزهای جدیدی را شکل دادند. مدیران و هدایت‌گران بازار سرمایه با نگاهی سطحی و شاید غیرمسوولانه نسبت به شکل‌دهی یک سیستم معاملات کارآمد که بتواند برخلاف بازار سال‌های گذشته که معاملات کم‌رونق‌تر بود، فشار خرید و فروش‌ها را در زمان‌های بحرانی مدیریت کند اقدام نکردند. حال نیاز نیست تا خیلی به گذشته برگردیم و مشخص کنیم که ایرادات و اختلالات سیستم فعلی معاملات از چه زمانی آغاز شده است، همین که بدانید دقیقا از همان ماه‌های ابتدایی باگ‌های سیستم معاملات خود را نشان داد و تا همین چند روز گذشته هم تکرار شده است و البته باز هم خواهد شد، کافی است برای اینکه به صورت شفاف مشخص شود چه بر سر معامله‌گران، کارگزاران و فعالان بازار تا به امروز آمده است. جالب آنکه همیشه وعده آینده‌ای تازه داده می‌شود و در تازه‌ترین آن رییس سازمان بورس روز شنبه از رونمایی یک سیستم معالاتی خبر داد که در حال طی کردن دوره‌های آزمایشی خود است. شاید باید کمی عمیق‌تر به موضوع نگاه کنیم. هرچند که نخبگان و متخصصان داخلی دارای توانمندی‌های بزرگی هستند اما باید این واقعیت را که در دنیای حال حاضر، تکنولوژی برتر تعیین‌کننده است و در اختیار همگان نیست هم بپذیریم و برای هر پروژه‌ای صرفا به توان نیروهای داخلی متکی نباشیم و حداقل از مشاوران بزرگ خارجی استفاده کنیم. اگر اعتقاد وجود دارد که بورس باید توسعه همه‌جانبه پیدا کند، بستر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آنکه سیستم معاملات است و از حیاتی‌ترین پازل‌های آن به حساب می‌آید هم باید بر مبنای دانش و تکنولوژی روز باشد. در اینکه تحریم‌ها حتی تا سطح خرید امتیاز برنامه‌های نرم‌افزاری هم وجود دارد شکی نیست اما این نمی‌تواند بهانه‌ای باشد برای آنکه به یک برنامه دارای اشکال در معاملات بورس به این میزان بها داده شود. بهتر است تا با استفاده از همه ارتباطات بین‌‌المللی حتی در سطح ضعیف که بورس ایران با سایر کشورها دارد نسبت به طراحی یک سیستم معاملات به‌روز و مدرن اقدام کرد یا حداقل از تجربه‌های دیگر بورس‌های منطقه‌ای استفاده کنیم و تک‌محوری بودن را دنبال نکنیم. البته سیستم فعلی معاملات استحقاق این همه انتقاد را هم ندارد چراکه در بیشتر زمان‌ها حتی در زمان عرضه‌های سنگین به خوبی فشارهای دستورهای خرید و فروش را تحمل و اوردرها را ارایه می‌دهد. بخش مهم و قابل تامل مدیریت این سیستم است که با پشتیبانی ناقص نمی‌تواند در زمان‌های بحرانی اوضاع را سرو سامان دهد و عملا باعث شوک در روند معاملات می‌شود. لزوم تقویت این بخش اگر از نرم‌افزار سیستم معاملاتی بااهمیت‌تر نباشد قطعا کمتر نیست چرا که اگر تیم هدایت و رصد سیستم معاملات با مسوولیت کامل، آگاهانه و دانش به‌روز نتواند وظایف خود را به صورت کامل انجام دهد، هیچ تضمینی وجود ندارد که بورس ایران اگر سیستم معاملات بورس نیویورک یا ژاپن را هم داشته باشد با این مشکل روبه‌رو نشود!

منبع :

روزنامه جهان صنعت + لینک دوم

گزارش در یک نگاه + لینک دوم