اضطراب از تالار حافظ تا هتل کوبورگ

هفته هیجانی در انتظار بورس

هادی مومنی- همه چشم‌ها به وین خیره شده از یک سو جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران همراه با معاونان ارشد خود چشم در چشم هم و با کنار هم قرار دادن واژه‌ها در حال پیدا کردن راه‌حل‌هایی برای رسیدن به یک توافق جامع یا همان «برجام» هستند و از طرفی دیگر وزرای امور خارجه «روسیه، چین و فرانسه» نیز با فرستادن پالس‌های مثبت معنی‌دار از نزدیک بودن توافق هسته‌ای ایران و 1+5 خبر می‌دهند اما اگر از فضای سیاسی وین در قاره اروپا با هوای معتدل آن کمی فاصله بگیریم و به قاره آسیا و تهران با آب و هوای گرم و خشک آن نزدیک شویم به خوبی شاهد شکل‌گیری موج شدید خوش‌بینی به فضای مذاکرات هسته‌ای در اینجا نیز هستیم. گویی دو طرف ماجرا همه چیز را حل شده، می‌دانند و فقط همان 10 درصد چالش‌برانگیز همیشگی مانده است اما باید واقع‌بینانه گفت در مذاکرات پیشین نیز با وجود اتمسفر امیدوارکننده در اغلب مواقع به ناگاه مسیر مذاکرات به سمتی برخلاف خبرها و تحولات بیان شده، سوق داده شد. بازار سهام و فعالان آن نیز این روزها در فضای مجازی و حتی در تالار شیشه‌ای با امیدواری زیادی روند مذاکرات را دنبال می‌کنند. آخرین گمانه‌زنی‌ها نیز از برداشته شدن گام‌های اساسی از سوی ایران و آمریکا که همان ضمانت‌های اجرایی توافق هسته‌ای است، خبر می‌دهد. سفر کاری یک روزه آمانو، مدیرکل آژانس هسته‌ای به ایران در روز پنجشنبه هفته گذشته که به دیدار با رییس‌جمهور حسن روحانی و دریابان علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی منتهی شد نیز نشانه‌ای تازه از محتمل بودن رسیدن به توافق در این دور از مذاکرات هسته‌ای از سوی تحلیلگران ارزیابی می‌شود. همه اینها را اگر کنار هم بگذاریم، می‌توانیم با کمی صراحت و ریسک بیان کنیم که احتمالا این هفته برای بورس یک «هفته خاص» و «تاریخی» خواهد بود. رفتار معامله‌گران در چند روز اخیر و حتی روزهای تعطیل تالار شیشه‌ای نیز به خوبی گویای یک هیجان در بین فعالان این بازار مالی است که منتظر آغاز معاملات در روز جاری هستند تا با چیدن تخم‌مرغ‌های طلایی در سبد سهام خود به پیشواز بزرگ‌ترین اتفاق سیاسی 20 سال اخیر ایران در ابعاد خارجی بروند. سهامدارانی که در دو سال اخیر تحت تاثیر شدیدترین فشارهای اقتصادی و عدم حمایت از بازار سرمایه از سوی دولت بیشترین زیان را متحمل شدند. به هر حال در ایران همه منتظر بهترین اتفاق که همان توافق جامع هسته‌ای می‌باشد و در این دور از مذاکرات این امید به بالاترین سطح خود رسیده است. در هر دو حالت خوشبینانه و بدبینانه ظرفیت‌سازی‌های لازم باید از سوی مسوولان بازار سرمایه ایجاد شده باشد که بتوانند تبعات این اتفاق بزرگ و مهم را در کنترل خود داشته باشند تا آسیب‌های مثبت و منفی این رویداد سیاسی در بازار سهام ایران کنترل شود. ارزیابی نظرات و تحلیل‌های مدیران و مسوولان بازار سرمایه در چند مدت اخیر نشانی از آماده بودن در هر دو حالت مثبت یا منفی مذاکرات ندارد و آقایان بیشتر به فکر وعده دادن راه‌اندازی بورس ارز یا مبهم جلوه دادن عرضه‌های اولیه و... هستند.

چشم‌ها خیره به وین

در حالی که انتظار می‌رفت تا پایان 10 تیرماه به عنوان زمان پایانی رسیدن به توافق هسته‌ای ایران و غرب این اتفاق رخ دهد اما باز هم در دقیقه 90 همه چیز به یکباره تمدید شد. همه چیز رسید به نقطه جمع‌بندی‌های مجدد تا باز هم فشار و استرس برای کوتاه‌مدت ادامه پیدا کند. در این شرایط هفته گذشته عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان درباره تمدید مذاکرات گفت: چون مذاکرات به پایان نرسیده و از طرفی مهلت ما به پایان رسیده است تصمیم همه این است که برای هفت روز بیشتر در وین بمانند و این مذاکرات را به سرانجام برسانند، خبری بود که خیلی هم سهامداران را غافلگیر نکرد اما نگرانی‌های موجود را هم کمتر نکرد و باز هم همه از دو روی این توافق سخن می‌گویند. این ریسک سنگین سیاسی که مدت‌هاست ایران را تحت تاثیر قرار داده به روشنی در بورس به عنوان یک نهاد که صنعت‌های زیادی در آن مشغول فعالیت هستند را درگیر خود کرده است و به صراحت می‌توان گفت از اصلی‌ترین و مهم‌ترین دلایل نوسان‌های شدید و ادامه معاملات سهام فشار مسایل سیاسی و رفع تحریم‌هاست؛ فشاری که هر از گاهی با تشدید آن جلوی تنفس بورس را هم می‌گیرد و همه چیز را در تالار شیشه‌ای به هم می‌ریزد اما این بار جو کلی مذاکرات از نشانه‌های خوبی حکایت می‌کند.

الاکلنگ شاخص و ارزش بازار

اگر نگاهی کلی به جریان معاملات بازار سهام در هفته گذشته داشته باشیم، باید از واژه «نوسان» باز هم استفاده کرد چراکه همه چیز در هفته دوم تیر با صعود و سقوط همراه بود و از تعادل و حتی نشانه‌هایی از آن هم خبری نبود. براساس آمارهای موجود در هفته گذشته بازار سهام هم دو روی معاملاتی از خود نشان نشان داد. در این هفته دو روز معاملاتی مثبت با 620 واحد رشد شاخص را مشاهده کردیم و در مقابل آن نیز با سه روز معاملاتی منفی هم مواجه بودیم که در نهایت با 645 واحد افت شاخص همراه بود. در هفته دوم تیر شاخص در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه مثبت و در روزهای شنبه، یکشنبه و چهارشنبه نیز با ثبت رکوردهای منفی برای شاخص، معاملات را به پایان برد. شاخص روز شنبه اولین روز هفته 64 هزار و 812 واحد بود و در آخرین روز معاملاتی هفته نیز به 64 هزار و 861 واحد رسید که نشان از رشدی اندک در این بازار داشت. در سویی دیگر ارزش بازار نیز در حالی که در اولین روز هفته 283 هزار میلیارد تومان بود، در آخرین روز هفته یعنی چهارشنبه 10 تیر 1394 به 282 هزار میلیارد تومان رسید که کاهش و افت یک‌هزار میلیارد تومانی را نشان می‌دهد. دقیقا بر مبنای همان نوسان‌هایی که بیان شد، بازار و سهامداران همچنان در یک ابهام به سر می‌برند و بورس نمی‌تواند به تعادل برسد.

اتمسفر عجیب تالار

با تمام این تفاسیر و تحولات روی داده این هفته از معاملات بازار سهام که از امروز آغاز می‌شود را مطلقا نمی‌توان هفته‌ای منفی یاد کرد چراکه جو خوش‌بینی به شدت در بازار سهام با خبرهای امیدوارکننده همه‌جانبه‌ای که به تهران مخابره می‌شود، شکل گرفته است. این هفته می‌تواند تحول بزرگی که همه فعالان بازار سهام منتظر آن هستند در فضای سیاسی و اقتصادی ایران که همان توافق هسته‌ای ایران و 1+5 است، روی دهد که احتمال آن نیز با وجود گمانه‌زنی‌ها و اظهارنظرهای طرف‌های مذاکرات که در وین حاضر هستند، بسیار قوی است. در صورت رخ دادن این اتفاق اقتصاد ایران آماده یک جهش بزرگ در سطح منطقه خواهد شد که به تبع آن همه نهادها و بازارهای مالی آن همانند بازار سرمایه نیز از آن منتفع خواهند شد؛ اتفاقی که از ماه‌ها و شاید باید گفت سال‌ها پیش تا به امروز سرمایه‌گذاران در بازار سهام و سایر نهادهای مالی ایران منتظر آن هستند.

منبع :

روزنامه جهان صنعت + بخش دوم + سوم + چهارم

گزارش در یک نگاه

بازتاب :

چهارراه