تئاتر غم‌ انگیز

هادی مومنی- در بسیاری از مواقع دور زدن قانون به یک فرهنگ در ایران تبدیل شده به طوری که با نگاهی به اطراف به خوبی مصادیق آن را مشاهده می‌کنیم. وقتی یک راننده برای عبور از منطقه ویژه «طرح ترافیک زوج و فرد» پلاک ماشین خود را با شیوه‌های متفاوت پنهان می‌کند یا سرمایه‌گذاری که با فرار مالیاتی سعی می‌کند مالیات خود را نپردازد و در ابعاد کلان‌تر در این سیستم با سندسازی، فسادهای هزاران میلیارد تومانی رخ می‌دهد، به این باور می‌رسیم که در ایران همیشه قانون، ابزاری برای اجرای سیاست‌های از پیش‌تعیین شده نیست. براساس قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل «۴۴» قانون اساسی که توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده، اقتصاد ایران باید به بالاترین سطح از توسعه اقتصادی تا سال هدف یعنی سال 1404 دست پیدا کند. واگذاری شرکت‌های دولتی و رها شدن آنها از حاکمیت و مالکیت دولت از اصلی‌ترین راهبردهای تعیین شده در این چارچوب است که به صورت ناقص در چند سال اخیر توسط سازمان خصوصی‌سازی به اجرا درآمده است. واگذاری پرسپولیس و استقلال هم از برنامه‌هایی بود که در دوران دهه 80 به صورت زمزمه بحث آن آغاز شد و در نهایت در دهه 90 و در دو سال اخیر ظاهرا قرار بود این دو باشگاه دولتی به بخش خصوصی واگذار شوند تا دولت دیگر هزینه‌های میلیاردی اداره آن را پرداخت نکند اما گذر زمان در حقیقت نشان داد از ابتدا هم این واگذاری تنها یک نمایش بوده و مردم هم تماشاگران فریب‌خورده این تئاتر غم‌انگیز بوده‌اند. پس از برگزاری ناکام مزایده واگذاری استقلال و پرسپولیس در 27 بهمن و 19 اسفندماه سال گذشته و نیز 9 و 29 اردیبهشت امسال و وعده دادن مزایده پنجم، روز گذشته ناگهان اعلام شد با تغییر عنوان «بنگاه اقتصادی» به «موسسه فرهنگی» موضوع خصوصی‌سازی این دو باشگاه پرطرفدار از دستور کار سازمان خصوصی‌سازی خارج می‌شود. این «تغییر عنوان» دقیقا دور زدن قانون و برای حفظ مالکیت این دو باشگاه توسط دولت است و مشخص می‌کند از ابتدا هم اراده‌ای برای خصوصی شدن پرسپولیس و استقلال وجود نداشته است. اگر به اتفاقات چهار مزایده انجام‌شده نگاهی دقیق داشته باشیم به این مساله بیشتر ایمان می‌آوریم که وقتی یکی از خریداران حتی بیش از 50 میلیارد تومان از سقف تعیین‌شده 290 میلیارد تومانی شرط حضور در مزایده برای شرکت در مزایده حاضر می‌شود و با برچسب عدم صلاحیت از مزایده کنار گذاشته می‌شود، مطمئنا ثابت می‌کند نه‌تنها سیاست دولت از ابتدا واگذاری این دوباشگاه نبوده بلکه در این میان اتفاقا از سود کلان سپرده‌های میلیاردی شرکت‌کنندگان در چهار مزایده در حساب‌های بانکی هم منتفع شده است. به هر حال وقتی به سادگی با یک «تغییر عنوان» قانون دور زده می‌شود انتظار اینکه سیاست‌های اصل «44» که انحراف در بخش‌هایی از آن محرز است، به خوبی اجرا شود نیز توقع چندان بجایی نمی‌تواند باشد. اینکه افق سال 1404 با این وضعیت چگونه به دست می‌آید تا ایران الگوی منطقه شود، تقریبا یک معمای از پیش حل شده است.

منبع :

روزنامه جهان صنعت + بخش دوم + سوم + چهارم + پنجم 

گزارش در یک نگاه

بازتاب :

چهار راه

شبه‌ دولتی‌ها با کنسرسیوم در مزایده سرخابی شرکت کنند

رییس سازمان خصوصی‌سازی به صراحت اعلام کرد که همه تلاش‌ها برای جلوگیری از سوءاستفاده شبه دولتی‌ها در مزایده دو باشگاه پرسپولیس و استقلال انجام گرفته تا فرآیند این مزایده بدون حرف و حدیث به پایان برسد اما در عین حال طبق قانون شبه دولتی‌ها نمی‌توانند تا 40 درصد از سهام دولت را بخرند و باید برای شرکت در این مزایده کنسرسیوم تشکیل دهند. پورحسینی، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی روز گذشته در نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار «جهان صنعت» مبنی بر اینکه سازمان خصوصی‌سازی و هیات واگذاری چه راهکارهایی را برای مزایده سرخابی در پیش گرفته تا تحت تاثیر فشار نهادهای شبه دولتی و نهادهای نظامی وابسته قرار نگیرد و برنده مزایده یک شرکت خصوصی واقعی باشد، اظهار داشت: طبق ضوابط همه دستورالعمل‌ها انجام گرفته و امکان اینکه فشاری از بیرون برای خارج کردن مسیر مزایده از راه صحیح خود صورت گیرد، تقریبا وجود ندارد. وی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه چرا همیشه وعده آزادسازی سهام عدالت از سوی رییس سازمان خصوصی سازی مطرح می‌شود اما بعد از آن با شکست مواجه می‌گردد نیز گفت: اگر دولت و مجلس در این ارتباط همکاری‌ها لازم را به عمل می‌آوردند آزادسازی سهام عدالت در سال‌جاری به سرانجام می‌رسید اما حال احتمالا تا پایان سال آینده این اتفاق رخ خواهد داد. همچنین میر علی اشرف عبدالله پورحسینی، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در این نشست در خصوص آخرین وضعیت آزاد‌سازی سهام عدالت گفت: در سال 1393 اقدامات سنگینی در وزارت اقتصاد در خصوص سهام عدالت انجام شد که در نهایت پیش‌نویس لایحه سهام عدالت از وزارت اقتصاد تقدیم دولت شده و در نوبت طرح در هیات وزیران قرار دارد، بنابراین دولت و مجلس به دنبال این هستند که نحوه آزاد‌سازی سهام عدالت را مشخص کنند. وی افزود: سهام عدالت از سال 1385 آغاز شده و مقرر شد سهامی که به مشمولان اختصاص می‌یابد از محل سود سهام ظرف مدت 10 سال تسویه شود. بنابراین این مدت در پایان سال آینده به اتمام می‌رسد. بنابراین تا پایان دوره مقرر 14 ماه فرصت داریم که از محل سود سهام آزاد‌سازی را انجام دهیم. پوری حسینی خاطر‌نشان کرد: این در حالی است که اگر زودتر از 10 سال ثمن معامله از محل سود پرداخت می‌شد امکان آزاد‌سازی نیز فراهم بود، ولی تاکنون 30 درصد از ثمن معامله پرداخت شده و تا پایان سال حدود 34 درصد از این مبلغ دریافت می‌شود بنابراین مردم باید تا پایان 1394 منتظر آزاد‌سازی سهام عدالت بمانند. رییس سازمان خصوصی‌سازی یادآور شد: این در حالی است که لایحه آزاد‌سازی سهام عدالت از سوی وزارت اقتصاد به دولت تقدیم شده و اقدامات لازم برای مطرح شدن در هیات وزیران انجام شده است که امیدواریم طی چند هفته آینده این طرح در هیات وزیران به تصویب برسد و تقدیم مجلس شود. وی در خصوص طرح تحقیق و تفحص درباره سهام عدالت در مجلس گفت: نمایندگان مجلس بیشتر نگران عملکرد اعضای هیات مدیره منتخب سهام عدالت در شرکت‌های سرمایه‌پذیر هستند. این در حالی است که طرح تحقیق و تفحص یک فرصت بوده و دولت از این طرح استقبال کرده است، زیرا اگر این طرح بتواند به ابهامات پاسخ دهد، طرح مناسبی است.

پخش زنده مراسم مزایده سرخابی

رییس سازمان خصوصی‌سازی در ادامه به واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس اشاره کرد و گفت: کاری که طی سال‌های گذشته برای واگذاری سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به دلیل سنگینی انجام نشده بود در سال‌جاری انجام شد و آگهی مزایده این شرکت منتشر شد. به‌طوری که در روز 27 بهمن‌ماه مزایده این باشگاه برگزار می‌شود. پوری حسینی تاکید کرد: متقاضیان تنها تا پایان ساعت اداری روز یکشنبه 26 بهمن‌ماه فرصت دارند درخواست خود را طبق شرایط اعلام شده به سازمان خصوصی‌سازی ارسال کنند. وی در خصوص پخش زنده مراسم برگزاری مزایده گفت: پخش زنده مراسم مزایده سرخ آبی‌ها امکان‌پذیر نیست زیرا مشکلی به لحاظ مقرراتی وجود دارد که مانع از این می‌شود تمام جلسه مزایده به صورت زنده پخش شود زیرا هیات واگذاری برای خریداران این دو باشگاه اهلیت تعیین کرده و تشخیص اهلیت خریداران بعد از شرکت در مزایده مشخص می‌شود. رییس سازمان خصوصی‌سازی اضافه کرد: بنابراین طبق مقررات ابتدا متقاضیان در مزایده شرکت کرده و اگر جزو سه نفر اول باشند استعلام‌ها در خصوص آنها انجام می‌شود تا اهلیت آنها تایید شود به همین دلیل نمی‌توانیم به صورت مستقیم اعلام کنیم برنده مزایده چه کسی است بنابراین برای حفظ حرمت کسانی که در مزایده شرکت می‌کنند تنها بخشی از جلسه را پخش می‌کنیم.

تعداد پاکت‌های رسیده را نمی‌دانم

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که تاکنون چند متقاضی برای خرید سرخ آبی‌ها درخواست خود را ارایه کرده‌اند، گفت: تا ساعت 14 روز دوشنبه 27 بهمن‌ماه هیچ احدی از این پاسخ اطلاع نخواهد داشت زیرا مقرراتی برای مزایده‌ها برقرار شده است که هیچ شخصی حتی من رییس حق ندارد بداند پاکتی از سوی متقاضیان دریافت شده است یا نه، علاوه بر اینکه اعضای هیات عامل سازمان خصوصی‌سازی نیز مجاز نیستند تا تعداد متقاضیان را اعلام کنند. رییس سازمان خصوصی‌سازی ادامه داد: بنابراین اگر نام متقاضیان را هم بدانیم نخواهیم گفت زیرا خلاف مقررات است بنابراین از رسانه‌ها درخواست می‌کنم نه این سوال را مطرح کنند و نه به آن دامن بزنند زیرا این سوال تا ساعت 14 روز 27 بهمن‌ماه بی‌پاسخ خواهد ماند و اگر غیر از این باشد ممکن است متقاضیان در جهت حذف یکدیگر اقدام کنند. بنابراین از متقاضیان درخواست می‌شود به اندازه‌ای که تصور می‌کنند این دو باشگاه ارزندگی دارند قیمت مورد نظر خود را اعلام کنند.

واگذاری 136 هزار میلیارد تومان در 12 سال

پورحسینی در ادامه عملکرد سازمان خصوصی‌سازی را مورد توجه قرار داد و گفت: از زمان تاسیس سازمان خصوصی‌سازی یعنی از خرداد‌ماه سال 1380 تاکنون مجموع ارزش واگذاری‌ها به 136 هزار میلیارد تومان رسیده است که از این رقم حدود 36 درصد در دولت یازدهم واگذار و 95 هزار میلیارد تومان در طول 12. 5 سال گذشته واگذار شده است. رییس سازمان خصوصی‌سازی اضافه کرد: از 136 هزار میلیارد تومان واگذار شده 76 هزار میلیارد تومان از طریق عرضه سهام و رقابت و 59 هزار میلیارد تومان بدون رقابت واگذار شده است به‌طوری که از مبلغ 59 هزار میلیارد تومان، 29 هزار میلیارد تومان بابت رد دیون و 30 هزار میلیارد تومان به سهام عدالت تخصیص یافته است. پورحسینی با بیان اینکه طبق ماده «14» اصل «44» قانون اساسی سال 1393 سال پایانی واگذاری‌ها عنوان شده است، ادامه داد: طبق قانون باید شرکت‌های گروه یک و دو در سال 1393 واگذار شوند، اما روند به گونه‌ای بود که موفق نشدیم در سال 1393 وظایف خود را به اتمام برسانیم. رییس سازمان خصوصی‌سازی تصریح کرد: بنابراین واگذاری 216 شرکت در سال‌جاری نشان می‌دهد که مقداری از تکلیف سازمان خصوصی‌سازی به جا مانده و این سازمان در انجام تکالیف خود با عقب‌ماندگی مواجه شده است.

آمار شرکت‌های قابل واگذاری سال 93

پورحسینی به آخرین وضعیت شرکت‌های واگذار نشده اشاره کرد و گفت: از 216 شرکتی که باید در سال‌جاری واگذار می‌شد با وجود همه ناملایماتی که بخشی از آن به شرایط خاص بازار سرمایه برمی‌گردد اقدامات واگذاری برای 132 شرکت به طور کامل انجام شد به‌طوری که تکلیف 132 شرکت از نظر خروج از لیست، انحلال و قیمت‌گذاری مشخص شد و هم‌اکنون 31 شرکت در حال قیمت‌گذاری هستند. بنابراین با احتساب 31 شرکت سازمان خصوصی‌سازی توانسته است در 163 شرکت وظایف خود را انجام دهد. پوری حسینی ادامه داد: همچنین در این میان 27 شرکت در حال اصلاح ساختار بوده و تا اصلاح ساختار نشوند امکان واگذاری نمی‌یابند. رییس سازمان خصوصی‌سازی با ذکر مثالی ادامه داد: به عنوان مثال در اوایل سال‌جاری اقدام به فروش نیروگاه‌ها به بخش‌خصوصی کردیم، ولی مقرر شده است تا نیروگاه‌ها در قالب شرکت و شخصیت حقوقی واگذار شوند که در این راستا وزارت نیرو مشغول است تا نیروگاه‌ها را به شرکت تبدیل کند. وی خاطر‌نشان کرد: علاوه بر این در خصوص 17 شرکت دیگر مشکل تفکیک وظایف حاکمیتی به وجود آمد و تا مشکل تفکیک وظایف این شرکت‌ها برطرف نشود، امکان واگذاری آن وجود ندارد. به گفته پوری حسینی از 17 شرکتی که مشکل تفکیک وظایف دارند 9 شرکت از زیرمجموعه وزارت نفت بوده و 4 شرکت از زیرمجموعه وزارت صنعت و چهار شرکت دیگر از سایر وزارتخانه‌ها هستند. وی عنوان کرد: همچنین 10 شرکت باقی‌مانده به دلیل اختلاف با یکی از طلبکاران دولت واگذار نشده است که سازمان خصوصی‌سازی مشغول تهیه مدارک لازم بوده تا سهام آنها واگذار شود.

کاهش سهم واگذاری‌ها

رییس سازمان خصوصی‌سازی ضمن اظهار امیدواری از اینکه سازمان خصوصی‌سازی تا پایان سال بتواند وظایف خود را انجام دهد، عنوان کرد: سازمان خصوصی‌سازی به دلیل فضای رکودی که در بازار سرمایه وجود داشت توفیق چندانی در عرضه‌های خود پیدا نکرد و از 30 هزار میلیارد تومان تکلیفی تنها توانست سه هزار میلیارد تومان را به فروش برساند که این موضوع باعث کاهش آمار واگذاری‌های سازمان‌های خصوصی‌سازی شد. پوری حسینی در خصوص عرضه‌های سازمان خصوصی‌سازی در شرایط رکودی بورس توضیح داد: در صورتی که میزان شاخص کل بورس و واگذاری‌های سازمان خصوصی‌سازی در سال گذشته مورد تجزیه و تحلیل بوده، مشخص می‌شود که آیا واگذاری‌های این سازمان دلیل افت شاخص بورس بوده و یا افت بورس دلیل دیگری داشته است؟ وی ادامه داد: سازمان خصوصی‌سازی سهام شرکت‌هایی که در بورس نیستند را به روش ارزش شاخص داخلی قیمت‌گذاری می‌کند و این میزان با ارزش واقعی شرکت تناسب معناداری ندارد به همین دلیل یکی از دلایل استقبال از عرضه سازمان خصوصی‌سازی این است که بعضا قیمت‌های بالایی اعلام می‌شود.

منبع :

روزنامه جهان صنعت + بخش دوم + سوم

گزارش در یک نگاه

بازتاب :

بولتن نیوز