آیا از منفی شدن بازار جلوگیری میشود؟
روز گذشته معلوم نبود اگر در دقیقه 90 سه نماد تاثیرگذار بازار «فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و بانک ملت» به یکباره و در عین غافلگیری باز نمیشدند معاملهگران چه اوضاع و احوالی را تجربه میکردند. این اتفاق درحالی افتاد که شاخص کل معاملات بورس تا ساعت 50 : 11 با ریزشی 161 واحدی به مرز 56 هزار واحد نزدیک شده بود که به یکباره تصمیمگیران و هدایتگران بازار به زعم خودشان صلاح دیدند سه نماد را بازگشایی کنند تا در کمتر از 10 دقیقه شاخص با جهشی 261 واحدی به 56 هزار و 551 واحد کشیده شود. همین فشار باعث شد تا حجم زیادی از سهمها به خصوص این سه سهم نجاتگر، در آخرین لحظات با خرید و فروش مواجه شوند تا قیمتها یکدفعه اعدادی دیگر را در تابلوی قرمز نمایان کنند در این میان چند احتمال را میتوان متصور شد که بررسی آن خالی از لطف نیست: در شرایطی که ناظر بازار میتواند در ساعات ابتدایی بازار دستور بازگشایی نمادهای بسته را صادر کند اینکه دقیقا در زمانی که دقایق معاملاتی رو به پایان است و همراستای آن بازار در موج منفی بالا و پایین میرود این گونه بازگشایی آنقدر تعجببرانگیز بود که حتی در تالار سهامداران و معاملهگران با تعجب این رویداد را رصد کردند. اما دیگر احتمال را میتوان به این موضوع وابسته کرد که ظاهرا در روزهایی که مراسم تنفیذ حسن روحانی، رییسجمهور منتخب مردم در پیش است و کمتر از یک هفته به آن باقی مانده بورس و هدایتگران آن تمایل زیادی ندارند که کارنامه پنج ماهه اخیر خود را که به ثبت رکوردشکنیهای شگفتانگیز منتهی شده است با روزهای منفی ریزش شاخص لکهدار کنند!
بهار سال 92 همانند بهار سال گذشته برای سهامداران بازار سرمایه تا به امروز یک فصل رویایی بوده چراکه روند صعودی قیمتها در کنار رشد شاخص در تالارهای اصلی و فرعی این روزها فضای مثبت و امیدوارکنندهای را به وجود آورده است. این اتفاق در کنار آرامشی که این روزها در بورس وجود دارد سبب آن شد که این معاملات نهاد سرمایه پذیر با یک تاریخ سازی دیگر مواجه شود به طوری که روز گذشته در چهارمین روز اردیبهشتماه که آخرین روز معاملاتی نیز بود نماگر با یک صعود 468 واحدی برای نخستین بار از آغاز تا به امروز 42 هزار واحد را نیز تجربه کرد و ارزش بازار نیز برای اولین بار از 207 هزار میلیارد تومان نیز فراتر رفت. این رشدها هر چند سیر و تکامل معاملات بورس را نشان میدهد اما نکته اصلی آن متمرکز شدن افزایشها بر مبنای چند شرکت یا اگر بخواهیم بهتر بگوییم براساس رشد قیمت سهم چند غول کوچک و بزرگ بازار سرمایه حاصل شده است. نگاهی به میانگین رشد قیمت سهمها و شاخصها به خوبی روشن میکند که بورس در ابعاد همه شرکتها با رشد همه جانبه روبهرو نشده است. البته همیشه معاملهگران به خوبی از این گونه فضاها به خوبی استفاده میکنند و همین رفتار معاملاتی که بعضا به دور از منطق نیز میباشد باعث کشیده شدن رشد قیمتی به سایر شرکتهایی میشود که در موج نخست افزایش قیمتها سهمی نداشتهاند. دلایل عمده این رشد را باید آنجایی جستوجو کرد که سری جدید گزارشهای مالی توانسته است امیدهای زیادی را برای فعالان بازار شکل دهد چراکه جزییات صورتهای مالی شرکتها خبر از سوددهی و حتی به سرانجام رسیدن پروژهها شده است که چشم سهامداران را به خوبی گرد کرده است. نرخ تسعیر ارز را هم نباید فراموش کرد آن هم در زمانی که خبری از کاهش نرخ ارز از سوی دولت با سیاستهای فعلی شنیده نمیشود و این برای بسیاری از شرکتها به جای آنکه یک مصیبت باشد به یک موهبت تبدیل شده است. در کنار این موارد به آرام شدن فضای سیاسی در ابعاد خارجی نیز باید اشاره کرد که بعد از آخرین نشست گروه 1+5 با ایران نه تنها حاشیههای خاص و ملموسی ایجاد نشده بلکه همه چیز در یک آرامش هر چند مصنوعی قرار دارد به طوری که تاثیر مثبت آن را میتوان در چند هفته اخیر ارزیابی کرد. این فرصت که بورس به خوبی با رشد و رکوردسازی مواجه شده است میتواند برای مسوولان ادارهکننده این سازمان و در سطحی بالاتر برای دولت یک فرصت مناسب باشد تا با حمایتهای بیشتر به آن بخش از شرکتهای بورسی که تاثیر کمتری در افزایشها داشتهاند اینگونه از سهمها هم از حالت منفعل خارج شوند تا مشارکتی هر چند اندک در تاریخسازیهای آینده داشته باشند. اگر این رویداد عملی شود میتوان به این رشدها ایمان داشت و عمق پیدا کردن بورس در کشور را کامل باور کرد تا دیگر شاهد آن نباشیم که چند شرکت لیدر بازار را بالا و پایین ببرند.
منبع :
31 درصد بازدهی در ارتفاع 34 هزار واحدی
اگر روز 27 شهریورماه 1391، یعنی دقیقا حدود سه ماه قبل که شاخص کل معاملات بورس 26 هزار و 470 واحد بود از رییس سازمان بورس تا حتی یک سهامدار عادی که در بازار سرمایه مشغول خرید و فروش سهم است سوال میشد که در روزهای آخر پاییز شاخص بورس بعد از سه ماه، با یک پرش بیش از هفت هزار واحدی به 34 هزار و 90 واحد میرسد احتمالا با یک لبخند معنی دار روبهرو میشدیم.
این رویداد به قدری غیرقابل تحلیل در آن زمان میتوانست باشد که حتی رییس همیشه محافظه کار بورس نیز نمیتوانست با شجاعت و قطعیت در آن زمان این روزهای تالار شیشهای را پیشبینی کند اما حال ادامه ابهام در بازارهای موازی «ارز، سکه، مسکن» معاملات بورس را آنچنان به عرش رسانده است که دیگر به این زودیها به فرش رسیدن معاملات این نهاد مالی باید یک امر محال باشد.با یک آمار ساده و نگاه به حرکتهای شاخص در 63 روز کاری از 27 شهریور تا 26 آذرماه به یکسری اعداد معنیدار و قابل تحلیل میرسیم. به طوری که در یک نگاه کلی طی سه ماه شاخص کل بورس با 7 هزار و 620 واحد رشد روز گذشته در حالی که تنها سه روز کاری تا پایان پاییز بیشتر باقی نمانده است در یک تاریخسازی دیگر به عدد 34 هزار و 90 واحد رسید تا چشمهای بیشتری در تالار شیشهای به سوی شاخص هدایت شود.
این عدد از سویی دیگر نشان میدهد که به طور میانگین شاخص کل معاملات بورس در یک ماه کاری دو هزار و 540 واحد و در مجموع در 63 روز کاری نیز، هر روز حدود 41 واحد صعود را تجربه کرده است. به طور یقین سهامداران بورس به این زودیها پاییز سال 1391 را فراموش نمیکنند؛ فصلی که در اوج خزان و سرما آن چنان گرما و طراوتی در تالارهای شیشهای پدید آمد که هر رهگذری که از کنار این تالارها گذر کرد وسوسه شد تا در این تالارهای بهاری حضور پیدا کند. در کنار همه پارامترهای مثبتی که به صورت یک زنجیره از حرف تا عمل، از نوسان در بازارهای دیگر تا رانتهای صادراتی شرکتهای فعال در بورس کمک کرد تا بازار سرمایه ایران به این اندازه عمق پیدا کند نباید نقش رهگذران و نوسهامدارانی که با دیدن بهار بورس در پاییز وسوسه سهامداری را به یک عمل انجام شده تبدیل کردند را نادیده بگیریم و از کنار آن به سادگی عبور کنیم.
به هر روی باید واقعبینانه این رویدادها را تحلیل کرد و همه مسایل مبهم و شفاف را در نظر گرفت تا به قول ضربالمثل شیرین فارسی از حول حلیم بورس سهامداران هیجانزده داخل دیگ تالار شیشهای نیفتند، از سویی دیگر نیز با این حال که همه سر خوش از این صعودها خبر از رشدهای ادامهدار بازار سرمایه میدهند تحلیلگران واقعگرا با زیر سوال بردن اصل محاسبه شاخص کل معاملات بورس را آن طور که همگان مثبت ارزیابی میکنند، تایید نمیکنند و این میتواند بر تصمیمگیری سهامداران در بلندمدت تاثیرگذار باشد. به هر حال همیشه پس از موفقیت حتی صوری و ظاهری لبخندها بیشتر مورد توجه هستند و شاید نگرانیهای بعد از لبخندها کمتر دیده شود و این نکتهای است که باید به خوبی به آن توجه کرد.
منبع :