سهامداران زیر آوار بورس

پایان سردترین تابستان تالار شیشه ای

هادی مومنی- این روزها سهامداران در تالار شیشه‌ای سخت‌ترین دوران معاملاتی را طی چند ماه گذشته تجربه می‌کنند. دیگر حتی از معدود روزهایی که فضای تالار با رشد شاخص تغییر می‌کرد هم خبری نیست. یک روز یک‌هزار واحد و روزی دیگر 400 واحد و حتی در روزهایی بیش از یک‌هزار واحد هم سابقه داشته که نماگر با سقوط خود همه چیز را در این بازار به ورطه ناامیدی و یاس تبدیل کرده است. این اتفاق تحول تازه‌ای برای سهامداران این بازار نیست چراکه شرایط معاملات این روزها آن‌قدر در بازار سهام نا‌امید‌کننده و سیاه است که کمتر سرمایه‌گذاری جرات می‌کند برای سرمایه‌گذاری این بازار را انتخاب کند. حتی حجم زیادی از نقدینگی از این بازار خارج شده و اگر فکر می‌کنید همه این حجم از نقدینگی به بازارهای موازی همانند ارز، طلا یا سکه منتقل شده، اشتباه می‌کنید. از مدت‌ها قبل سیستم بانکی به بهترین مکان برای انباشت سرمایه‌ها تبدیل شده؛ بازاری که در آن نه‌تنها از نوسان خرد‌کننده خبری نیست بلکه با سودهای نجومی خیال سرمایه‌گذاران را آسوده کرده است. اما این همه ماجرا نیست. این روزها حتی حرفه‌ای‌های بازار سهام نیز از این شرایط مستاصل شده‌اند و به صورت علنی و غیرعلنی از ادامه مهارناپذیری سقوط بورس انتقاد می‌کنند. جالب‌تر اما واکنش مسوولان تصمیم‌گیر ارشد بازار سرمایه است که چشم‌های خود را به روی این وضعیت بسته‌اند و از هر گونه اظهارنظری خودداری می‌کنند. این سکوت آزاردهنده که هر‌از‌گاهی به ارسال پیام‌های کوتاهی همانند «چشم‌انداز بازار سرمایه مثبت است، بورس متاثر از اقتصاد است و...» می‌انجامد دیگر اثر خود را از دست داده و حتی اندک فعالان خوشبین این بازار را نیز راضی نگه نمی‌دارد. موج اعتراض‌ها آرام‌آرام در حال گسترده شدن است. احتمالا همانند همیشه این انتقادها راه به جایی نخواهد برد و باید منتظر ادامه انفعال هدایتگران این بازار باشیم. امروز دومین فصل سال 94 به پایان می‌رسد؛ فصلی که معمولا یکی از هیجان‌انگیز‌ترین روزها و هفته‌های معاملاتی را به صورت سنتی در تالار شیشه‌ای شکل می‌داد. اما آمار معاملات دومین فصل سال 94 برخلاف همیشه این سنت را شکست‌خورده نشان می‌دهد و در حقیقت ترسیم‌کننده یک تراژدی بزرگ در بورس است. بر این اساس شاخص بورس در فصل تابستان بیش از هشت هزار واحد ریزش را تجربه کرده و از 67 هزار واحد در تیرماه به 61 هزار واحد در آخرین روزهای شهریور‌ماه رسیده است. در نقطه مقابل ارزش بازار، پارامتری که نشان می‌دهد چه حجمی از نقدینگی در این بازار وجود دارد هم در سه ماه اخیر و در فصل داغ سال نزدیک به 30 هزار میلیارد تومان کاهش نشان می‌دهد تا سردی بورس در تابستان به خوبی احساس شود. بخش آماری معاملات بازار سهام هیچ حرفی را برای دفاع از این بازار باقی نمی‌گذارد. چشم‌انداز تحول‌گرا و مثبت که همه منتظر آن هستند را هم اکثر کارشناسان و تحلیلگران حداقل برای شش ماه آینده نیز خاکستری ارزیابی می‌کنند و حتی کارشناسان بدبین اوضاع را برای یک سال آینده هم نامتعادل می‌دانند. در این شرایط که دولت تقریبا هیچ نگاه حمایتی به بازار سرمایه ندارد و تحولات سیاسی و اقتصادی هم برای این بازار به تحرک معاملاتی در هیچ بخشی منجر نشده، تنها امید تغییر کردن فضا را می‌توان از سوی مسوولان، فعالان، تصمیم‌سازان و سهامداران انتظار داشت. بورس از ابتدا تا امروز بحران‌های زیادی را پشت‌سر گذاشته است و بزرگان این بازار همیشه شعار «عدم دخالت و حتی حمایت‌های دستوری از سوی دولت» را با افتخار سر داده‌اند. حال زمانی است که باید نشان دهند این حرف تنها شعار نیست اما شکل‌گیری یک موج حمایتی در بورس زمانی محقق می‌شود که اهداف کلان و تاثیرگذار بازیگران اصلی در این بازار همسو شود. در حال حاضر در میان بزرگان این بازار این همگرایی دیده نمی‌شود. در آن‌سو نهاد ناظر، رییس سازمان بورس و مدیران تصمیم‌گیر نیز به جای آنکه این فضا را شکل دهند و تقویت کنند تا شاید بازار تا حدودی از این فضا خارج شود سعی می‌کنند برای بورسی که در حال حاضر در بحران نقدشوندگی، بازدهی و رشد معاملات قرار دارد بازاریابی بین‌المللی انجام دهند. دیدار مسوولان بورس ایران با هیات اقتصادی فرانسه که شب گذشته در تهران انجام گرفت از جمله این بازاریابی برای آینده این بازار است. به واقع معرفی بازار سرمایه ایران برای خارجی‌ها و استفاده از فرصت‌های اینچنین در حالی که اوضاع در داخل این بازار در بدترین شکل ممکن خود قرار دارد، بیشتر به یک طنز تلخ شبیه است.آیا اگر فرانسوی‌ها بدانند بورس ایران در یک‌سال گذشته چه مصائب و شکستی را تجربه کرده حاضر به سرمایه‌گذاری در این بازار پرنوسان خواهند شد؟

منبع :

روزنامه جهان صنعت PDF  +   اول PDF  +  دوم  PDF +   سوم PDF +  چهارم Web  +   پنجم  Web  +  ششم  Photo +  هفتم Photo