پایان سردترین تابستان تالار شیشه ای
هادی مومنی- این روزها سهامداران در تالار شیشهای سختترین دوران معاملاتی را طی چند ماه گذشته تجربه میکنند. دیگر حتی از معدود روزهایی که فضای تالار با رشد شاخص تغییر میکرد هم خبری نیست. یک روز یکهزار واحد و روزی دیگر 400 واحد و حتی در روزهایی بیش از یکهزار واحد هم سابقه داشته که نماگر با سقوط خود همه چیز را در این بازار به ورطه ناامیدی و یاس تبدیل کرده است. این اتفاق تحول تازهای برای سهامداران این بازار نیست چراکه شرایط معاملات این روزها آنقدر در بازار سهام ناامیدکننده و سیاه است که کمتر سرمایهگذاری جرات میکند برای سرمایهگذاری این بازار را انتخاب کند. حتی حجم زیادی از نقدینگی از این بازار خارج شده و اگر فکر میکنید همه این حجم از نقدینگی به بازارهای موازی همانند ارز، طلا یا سکه منتقل شده، اشتباه میکنید. از مدتها قبل سیستم بانکی به بهترین مکان برای انباشت سرمایهها تبدیل شده؛ بازاری که در آن نهتنها از نوسان خردکننده خبری نیست بلکه با سودهای نجومی خیال سرمایهگذاران را آسوده کرده است. اما این همه ماجرا نیست. این روزها حتی حرفهایهای بازار سهام نیز از این شرایط مستاصل شدهاند و به صورت علنی و غیرعلنی از ادامه مهارناپذیری سقوط بورس انتقاد میکنند. جالبتر اما واکنش مسوولان تصمیمگیر ارشد بازار سرمایه است که چشمهای خود را به روی این وضعیت بستهاند و از هر گونه اظهارنظری خودداری میکنند. این سکوت آزاردهنده که هرازگاهی به ارسال پیامهای کوتاهی همانند «چشمانداز بازار سرمایه مثبت است، بورس متاثر از اقتصاد است و...» میانجامد دیگر اثر خود را از دست داده و حتی اندک فعالان خوشبین این بازار را نیز راضی نگه نمیدارد. موج اعتراضها آرامآرام در حال گسترده شدن است. احتمالا همانند همیشه این انتقادها راه به جایی نخواهد برد و باید منتظر ادامه انفعال هدایتگران این بازار باشیم. امروز دومین فصل سال 94 به پایان میرسد؛ فصلی که معمولا یکی از هیجانانگیزترین روزها و هفتههای معاملاتی را به صورت سنتی در تالار شیشهای شکل میداد. اما آمار معاملات دومین فصل سال 94 برخلاف همیشه این سنت را شکستخورده نشان میدهد و در حقیقت ترسیمکننده یک تراژدی بزرگ در بورس است. بر این اساس شاخص بورس در فصل تابستان بیش از هشت هزار واحد ریزش را تجربه کرده و از 67 هزار واحد در تیرماه به 61 هزار واحد در آخرین روزهای شهریورماه رسیده است. در نقطه مقابل ارزش بازار، پارامتری که نشان میدهد چه حجمی از نقدینگی در این بازار وجود دارد هم در سه ماه اخیر و در فصل داغ سال نزدیک به 30 هزار میلیارد تومان کاهش نشان میدهد تا سردی بورس در تابستان به خوبی احساس شود. بخش آماری معاملات بازار سهام هیچ حرفی را برای دفاع از این بازار باقی نمیگذارد. چشمانداز تحولگرا و مثبت که همه منتظر آن هستند را هم اکثر کارشناسان و تحلیلگران حداقل برای شش ماه آینده نیز خاکستری ارزیابی میکنند و حتی کارشناسان بدبین اوضاع را برای یک سال آینده هم نامتعادل میدانند. در این شرایط که دولت تقریبا هیچ نگاه حمایتی به بازار سرمایه ندارد و تحولات سیاسی و اقتصادی هم برای این بازار به تحرک معاملاتی در هیچ بخشی منجر نشده، تنها امید تغییر کردن فضا را میتوان از سوی مسوولان، فعالان، تصمیمسازان و سهامداران انتظار داشت. بورس از ابتدا تا امروز بحرانهای زیادی را پشتسر گذاشته است و بزرگان این بازار همیشه شعار «عدم دخالت و حتی حمایتهای دستوری از سوی دولت» را با افتخار سر دادهاند. حال زمانی است که باید نشان دهند این حرف تنها شعار نیست اما شکلگیری یک موج حمایتی در بورس زمانی محقق میشود که اهداف کلان و تاثیرگذار بازیگران اصلی در این بازار همسو شود. در حال حاضر در میان بزرگان این بازار این همگرایی دیده نمیشود. در آنسو نهاد ناظر، رییس سازمان بورس و مدیران تصمیمگیر نیز به جای آنکه این فضا را شکل دهند و تقویت کنند تا شاید بازار تا حدودی از این فضا خارج شود سعی میکنند برای بورسی که در حال حاضر در بحران نقدشوندگی، بازدهی و رشد معاملات قرار دارد بازاریابی بینالمللی انجام دهند. دیدار مسوولان بورس ایران با هیات اقتصادی فرانسه که شب گذشته در تهران انجام گرفت از جمله این بازاریابی برای آینده این بازار است. به واقع معرفی بازار سرمایه ایران برای خارجیها و استفاده از فرصتهای اینچنین در حالی که اوضاع در داخل این بازار در بدترین شکل ممکن خود قرار دارد، بیشتر به یک طنز تلخ شبیه است.آیا اگر فرانسویها بدانند بورس ایران در یکسال گذشته چه مصائب و شکستی را تجربه کرده حاضر به سرمایهگذاری در این بازار پرنوسان خواهند شد؟
منبع :
روزنامه جهان صنعت PDF + اول PDF + دوم PDF + سوم PDF + چهارم Web + پنجم Web + ششم Photo + هفتم Photo
واکنش رییس کمیسیون اصل «90» به ادامه ریزشها
بورس این روزها باز هم مورد توجه سهامداران قرار گرفته است. این نهاد مالی سرمایهپذیر که همیشه از جمله بازارهای جذاب سرمایهگذاری در ایران به شمار میرود یکی از سریعترین واکنشهای ممکن را نسبت به تفاهم هستهای شکلگرفته بین ایران و 1+5 در بین سایر بازارهای اقتصادی همانند «طلا، سکه، ارز، مسکن و ...» از خود نشان داد. هرچند این تفاهم با جنجال افراطیهای داخلی به بهانههای فکت شیت آمریکا و تفسیرهای متفاوت آن با تهدیدهای زیادی همراه شده اما عقل سلیم سرمایهگذاران باهوش ایرانی در بازار سرمایه به خوبی پیامهای این مصالحه بزرگ را درک کرده است. وقتی در هشت روز کاری بورس بیش از 34 هزار میلیارد تومان از پولهای دود شده سهامداران که در سال گذشته تحت تاثیر فشارهای متعدد از دست رفته بود به این بازار برمیگردد نشاندهنده بازگشت امید و اطمینان به یکی از بازارهای تاثیرگذار و البته پرحاشیه اقتصادی در ایران است. معاملهگران بورس را باید یکی از حساسترین و البته فرصتطلبترین فعالان اقتصادی بدانیم چراکه با کوچکترین تغییر و تحول اقتصادی- سیاسی در کمتر از 24 ساعت با خرید و فروش سهام واکنشهای مناسبی به رویدادهای شکلگرفته نشان میدهند. در حال حاضر اوضاع بر وفق مراد بورس و فعالان این بازار است و هر روز رکوردهای تاریخی در این بازار به ثبت میرسد. هشت هزار واحد صعود شاخص در هشت روز معاملاتی از ابتدای سال تا به امروز، رشد بیش از دو هزار واحدی این نماگر که در عمر نزدیک به 50 سال بورس بیسابقه بوده، همگی از زنده شدن رویاهای سهامداران خرد و کلان در تالار شیشهای خبر میدهد؛ آرزوهایی که در سال گذشته به یاس و شکست منتهی شده بود؛ روزهایی که باعث شد تا فشار ریزشها و از بین رفتن سرمایهها، بالاخره رییس این سازمان را از کار خود برکنار کند اما همه چیز در سالجاری تا به حال خوب پیش رفته و مسوولان این بازار هم با اجرای برنامههای رونقبخش همانند عرضههای اولیه به خوبی توانستهاند اتمسفر فعلی را حفظ و تقویت کنند. ادامه این شرایط مستلزم ایجاد حمایتهای پایدار همهجانبه از سوی دولت و برنامهریزیهای دقیق از سوی هدایتگران این بازار است تا بعد از مدتها خیال سرمایهگذاران ایرانی از تثبیت سرمایهها و کسب سود در بورس راحت شود و بخشی از زیانهای یکسال اخیر جبران شود. سهامداران با درک شرایط، تحلیل و رصد اوضاع با دوراندیشی بازار سهام را پررونق کردهاند. این شرایط ایجاب میکند که با اعمال سیاستهای صحیح و به دور از احساسگرایی از سوی مسوولان، فضای فعلی حفظ و بورس به سمت تعادل حقیقی حرکت کند.
منبع :
روزنامه جهان صنعت + بخش دوم + سوم + چهارم + پنجم + ششم
بازتاب :
روشنگری سوالبرانگیز
«در حال حاضر تمرکز سازمان بورس در راهاندازی بازار قرارداد آتی ارز است»، این جمله تازهترین اظهارنظر محمودرضا خواجهنصیری، مدیر نظارت بر بورسها و بازارهاست که نشان از آن دارد اوضاع آرام چند روز اخیر بازار سهام به شدت اعتمادبهنفس مدیران بورس را بالا برده است. گویی در حال حاضر معاملات در تالار شیشهای در بهترین شرایط خود به سر میبرد و از نوسانهای شدید خبری نیست که تمرکز مسوولان به جایی دیگر هدایت شده است. اینکه باید نگاه توسعهای در پیشروی برنامههای مدیران بازار سرمایه باشد امری طبیعی است اما «هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد». در حالی که آمارهای کمی و کیفی معاملات سهام نشان میدهد معاملات سهام در چند ماه اخیر به شدت در یک روند منفی قرار گرفته است و بازگشت شاخص و قیمتها به سطوح پایین را در بازار میبینیم واقعا سوال برانگیز است که چرا به جای به تعادل کشاندن معاملات و هدایت آن به مسیر کم نوسان تمرکز تصمیم گیرندگان و هدایتگران بازار جایی خارج از نقطه کانونی بازار سهام است. بهتر است به جای آنکه تمرکز بورس در شرایط حاضر به راهاندازی بازار قرارداد آتی ارز باشد، این تمرکز به فکر حل معماهای معاملاتی فعلی نظیر چرایی حجم پایین معاملات، کاهش ارزش بازار، قیمت سهام و شکل نگرفتن رونق بازار باشد تا بلکه با روشن شدن این ابهامها، سهامداران با آرامش خیال بهتری در بازار به خرید و فروش سهام بپردازند. ذکر این نکته هم ضروری است که تا به امروز هر بار بورس اراده کرده است تا بازار آتی ارز را راهاندازی کند و این موضوع را اعلام کرده به شدت از سوی بانک مرکزی طرد شده است و حتی از سوی مخالفان به صراحت عنوان شده است که بسترها و پتانسیلهای بازار سرمایه فعلا قادر به اجرایی کردن این گونه معاملات نیست. این واکنشها و نگاههای موجود هم به خوبی تبیین میکند که در این برهه از زمان شایسته است که مسوولان بورس ابتدا وضعیت بازار سهام را سروسامان دهند و بعد با اقناع کردن وزارت اقتصاد و بانک مرکزی نسبت به اجرایی کردن این گونه بازارها اقدام کنند.
منبع :
روزنامه جهان صنعت + بخش دوم + سوم
بازتاب :
سهامداران در انتظار تحولات کلان
بالا و پایین شدنهای شاخص و قیمت سهمها در بورس همچنان ادامه دارد، در کنار آن موج بزرگی از تحولات سیاسی و اقتصادی تاثیرگذار داخلی و خارجی در حال شکل گیری است. از نشست هستهای تازه ایران و غرب تا تحولات اقتصادی داخل همگی به عوامل تاثیرگذار در تالار شیشهای تبدیل شده است. آن سوتر ادامه بحران تازه شکل گرفته جنگ داعش با عراق که به صورت مرموزی در حال جدیتر شدن است نیز سایه سیاهی را بر سر بازارهای مالی منطقه و جهان در حال شکل دادن است که نگرانیهای فزایندهای را در بین سرمایهگذاران ایرانی شکل داده است. هرچند این تقابل فعلا از سوی کشورهای دنیا جدی گرفته نشده است و بجز چند روز ابتدایی عامل سقوط بازارهای بورس و انرژی دنیا شد اما ادامه آن میتواند در بازارهای مالی دنیا و روی نرخهای مرجع «اونس، نفت و ارز» تاثیرگذار باشد که در این میان فضای اقتصادی ایران و بازارهای مالی داخل همانند بورس که به شدت همیشه نظارهگر رویدادهای سیاسی و اقتصادی است نیز علاوه بر پیروی از تاثیرات جهانی به دلیل نزدیکی سیاسی و مذهبی با کشور عراق و احتمال ورود به این درگیریها و نگرانی سرمایهگذاران مستعدد به چالش کشیده شدن است. در سویی دیگر وجود ابهامهای گسترده در ساختار تصمیمگیریها و هدایت بازار سرمایه میان مقامات مسوول و بازیگران بازار سهام «حقوقیها و حقیقیها» نیز چندی است که بورس را از مسیر عادی خود منحرف کرده است. جالب آنکه ارکان داخلی این نهاد مالی بیشترین تاثیرات فعلی و ریزشهای ادامهدار را بر عهده دولت و تصمیمهای گرفته شده درباره صنایع بنیادی همانند پتروشیمی، خودرویی و... میدانند و نقش خود در تصمیمسازیهای خلقالساعه همانند «تغییر سیستم و ضوابط خرید و فروش سهام که یک ماه هم دوام نداشت، راهاندازی صندوق توسعه بازار که البته دولت نقش اصلی آن را برعهده داشت و حال بازارگردانیهای تخصصی» زیاد جدی نمیگیرند. هر چند که باید اذعان داشت اگر دولت بتواند در تصمیمگیریها نگاه ویژه و نه شعاری به بازار سرمایه داشته باشد، بورس میتواند به خوبی در مسیر رشد و تعادل قرار گیرد اما نمیتوان چشمها را به روی واقعیتهای موجود بازار سهام که با دخالتهای بجا و نابجا در حال عقبگردی تاریخی است، بست. به هر حال باید هر دو سوی این ماجرا «دولت- بازار سرمایه» در یک تعامل شفاف نسبت به حل و فصل تصمیمهای بحران ساز اقدام کنند و در کنار آن مدیران بازار نیز با خرد و راهکارهای اساسی بازیگران این بازار را به آینده امیدوار نگاه دارند.
منبع :
روزنامه جهان صنعت + بخش دوم + لینک دوم + سوم
گزارش در یک نگاه + بخش دوم + لینک دوم + سوم
بازتاب :
شورای عالی و حقوقیها دست به کار میشوند
روز چهارشنبه هفته گذشته وقتی در آخرین روز معاملات بورس، شاخص با 337 واحد ریزش به 74 هزار و 499 واحد رسید همه تحلیلهای تکنیکال شاخص که محدوده مقاومت و کف سقوط این نماگر را از مدتها پیش 74 هزار واحد تخمین زده بودند به آرزوهایی از دست رفته تبدیل شد. هر چند که اعلام خبر افزایش قیمت خودرو در آخر هفته میتوانست برای بورس و معامله گران آن یک شوک مثبت کوتاهمدت باشد اما مقاومت شرکتهای خودرو ساز مبنی بر اینکه افزایش قیمتها راضیکننده نیست تکلیف موج مثبت را قبل از آغاز بازار در هفته جاری روشن کرد با این وجود بسیاری از تالارنشینان بازار سهام که روز شنبه وارد بازار شدند انتظار نداشتند تا شاخص با ادامه ریزشهای سنگین خود با 983 واحد افت دیگر بعد از مدتها به کانال 73 هزار واحد هم وارد شود تا کاهش قیمت سهمها به بزرگترین معضل این روزهای بازار سهام تبدیل شود. چرایی این ریزشها آنچنان که باید شفاف نیست همانگونه که رشدهای گذشته نیز آن چنان پایه و اساس نداشت این ریزشها هم تا به امروز از مکانیزمهای روشنی برخوردار نیست. این روزها تحلیلهای داغی از وضعیت بورس وجود دارد. نگاهی کوتاه به این ارزیابیها نشان میدهد که متاسفانه بازار از اطلاعات ناقص و بعضا جهتدار در سطح کلان و خرد از سوی هدایتگران و منتفعان رنج میبرد که به زودی به صورت مجزا و مستند به آن میپردازیم. باز جای امید است که حداقل همچنان بخشی از تصمیمگیرندگان مستقل و بعضا نگران ناظر بر بورس این اوضاع را رصد میکنند و در صدد کشف چرایی و راه حلهای موقت و دایمی آن هستند. در تازهترین خبرها ظاهرا شورای عالی بورس قصد دارد تا در یک جلسه فوری به تعیین و تکلیف بورس و چگونگی حمایت از بازار بپردازد که این میتواند پالسهای مثبتی را برای بورس و سهامداران همیشه نگران آن مخابره کند. در عین حال حقوقیهای بازار نیز قصد دارند تا با خوردن یک صبحانه دیگر تازهترین تحولات بورس را بررسی و احتمالا حرکتهایی را برای جمع کردن بازار انجام دهند؛ اتفاقی که در نشست قبلی رخ نداد. آن چیز که مشخص است این است که باید برای بورس و ریزشهای آن به صورت سیستماتیک و نظاممند برنامه ریزی کرد نه فوری و بدون برنامه تا عاقبت صندوق حمایت از توسعه بازار بار دیگر تکرار نشود. صندوقی که آمارها نشان میدهد تنها چیزی نزدیک به 10 درصد نقدینگی وارد بازار کرده است. به هر حال انتظار در این برهه از زمان زیاد نمیتواند برای بورس خوشایند باشد چراکه میتواند برای این بازار و هدایت گران آن گران تمام شود.
منبع :
بازتاب :
سقوط شاخص به 76 هزار واحد و ادامه استراتژی سکوت
اوضاع بورس بد بود، بدتر هم شد تا یک بار دیگر ثابت شود که این بازار به یک محرک قویتر از آنچه فعلا وجود دارد نیاز دارد و دیگر نسخه آرامبخش «سکوت و نظاره» برای به کنترل درآوردن ریزشها کاربرد ندارد. فعلا شاخص به کانال 76 هزار واحدی رسیده است که آخرین بار در میانههای سال گذشته آن را تجربه کرده بود اما اگر شرایط همینگونه ادامه پیدا کند هیچ بعید نیست که این پارامتر به عدد روزهای ابتدایی سال گذشته که حول و حوش 40 هزار واحد بود نیز برگردد. سکوت مسوولان بورس که دیگر حتی حاضر نیستند توصیههای همیشگی به ادامه حضور در بازار را هم بکنند یا بگویند این ریزشها جزو ذات بورس است هم مزید بر علت شده است تا به این نتیجه برسیم که ظاهرا آقایان خود نیز در این گرداب قیمتی در حال غرق شدن هستند. سهامداران حقیقی هم هر یک به نوعی سعی میکنند تا گلیم خود را از آب بورس بیرون بکشند اما روشن است که ادامه این وضعیت باعث خواهد شد تا به زودی سهامداران حتی شاید گلیمهای خود را در تالار رها کنند و سرمایهگذاران به فکر کوچ از این نهاد سرمایهپذیر به سوی سایر نهادهای موازی همانند بانک که با نرخ سودهای وسوسهانگیز این روزها چشمنوازی میکنند، بیفتند. ادامه غیبت حقوقیها نیز در حال تبدیل شدن به یک معماست که هر روز ابعاد تازهتری از خود بر جای میگذارد. در این میان بورس حتی حاضر نیست تا شانس خود را یک بار دیگر برای اجماع با حقوقیها امتحان کند تا شاید اوضاع به سامان برسد. به هر روی با در نظر گرفتن شرایط فعلی باید در انتظار ریزشهای بیشتری هم در تالار شیشهای باشیم مگر آنکه تحول و اتفاق تازهای در آن شکل گیرد که به امید و پایان نگرانیها تبدیل شود.
منبع :